جهانگیر آقازاده، رئیس کمیسیون اینترنت و انتقال داده در سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران، با اشاره به بحران اخیر اینترنت در کشور، از آسیبهای جدی وارد شده به زیرساختهای دیجیتال و کسبوکارهای آنلاین پرده برداشت. به گفته او، همزمانی قطعی اینترنت بینالملل و حملات سایبری گسترده، خسارات قابلتوجهی به اقتصاد دیجیتال کشور وارد کرده است.
آسیبهای گسترده به کسبوکارها
آقازاده تأکید میکند که کسبوکارهای خرد و کوچک که به پلتفرمهای خارجی وابسته بودند، بیشترین آسیب را دیدهاند. او این وابستگی را گاه تا ۷۰ الی ۸۰ درصد فعالیت این کسبوکارها تخمین میزند که عملاً امکان ادامه فعالیت عادی را از آنها سلب کرده بود. این اختلال تنها به دسترسی محدود نمیشد؛ زنجیره تأمین و تحویل کالا (دلیوری)، به خصوص برای فروشگاههای اینترنتی، نیز با مشکلات جدی روبهرو شد، هرچند خوشبختانه این بخش زودتر از سایر بخشها به وضعیت عادی بازگشت.
دو بحران همزمان: محدودیتهای داخلی و حملات سایبری
رئیس کمیسیون اینترنت و انتقال داده، وضعیت اخیر شبکه را نتیجه همزمانی دو عامل بحرانزا میداند: محدودیتهای اعمال شده از سوی حاکمیت به دلیل شرایط اضطراری کشور، و حملات سایبری شدید از جمله حملات DDoS. او توضیح میدهد که این حملات از سوی عوامل خرابکار به زیرساختهای داخلی و حتی بینالمللی ما وارد شده و برخی از سیستمهای بانکی را نیز دچار اختلال کرده بود.
وضعیت فعلی شبکه و نیاز به حمایت دولتی برای جبران خسارات
به گفته آقازاده، در حال حاضر بخش عمدهای از اختلالات ناشی از محدودیتهای حکومتی به سرعت رفع شده است و برخی تنظیمات جدید برای افزایش امنیت و پایداری شبکه نیز در حال اجراست. با این حال، او هشدار میدهد که حملات سایبری همچنان ادامه دارد و در برخی نقاط شبکه، شاهد اختلالات مقطعی هستیم.
او درباره جبران خسارات وارده به کسبوکارها، تأکید میکند که همانند سایر بخشهای اقتصادی که پس از یک تعطیلی ناگهانی به فعالیت بازمیگردند، کسبوکارهای آنلاین نیز بهتدریج به ثبات نسبی خواهند رسید. اما آقازاده معتقد است جبران کامل این خسارات نیازمند حمایت جدی دولت است؛ همانطور که دولت برای آسیبدیدگان فیزیکی مساعدت در نظر میگیرد، باید برای آسیبدیدگان دیجیتال نیز تدابیر حمایتی اتخاذ کند.
ضرورت رعایت استانداردهای امنیت سایبری و افزایش نظارت
آقازاده در ادامه به لزوم رعایت اصول و استانداردهای مشخص برای تأمین امنیت داده و شبکه اشاره کرد. او با ابراز تأسف از اینکه در بسیاری موارد این اصول در سطح فردی و حتی سازمانی رعایت نمیشود، تأکید کرد که حملاتی که به زیرساختهای بانکی وارد شد، نتیجه مستقیم همین سهلانگاریها در رعایت پروتکلهای امنیتی بود.
او خواستار افزایش نظارت و سختگیری بر اجرای بخشنامههای امنیتی شد و متذکر شد که نهادها و سازمانهایی که با دادههای حساس و خدمات حیاتی سروکار دارند، باید امنیت سایبری را در اولویت عملیاتی خود قرار دهند. به گفته او، پایداری سایبری دیگر یک انتخاب نیست؛ این مسئله، ضرورتی انکارناپذیر است و باید بهعنوان یک اصل اجرایی توسط همه سازمانها پذیرفته شود.
تشکیل ستادهای ویژه مقابله با بحران
آقازاده در پایان به تشکیل ستادهای ویژه مقابله با بحران در سازمان نظام صنفی رایانهای اشاره کرد. این ستادها مسئول شناسایی ضعفها، تحلیل چالشها و ارائه راهکارهای فنی، عملیاتی و استراتژیک برای افزایش تابآوری کسبوکارهای دیجیتال هستند. این فعالیتها با هدف ارتقاء پایداری زیرساختها و آمادگی برای مقابله با محدودیتها یا حملات احتمالی آینده در حال پیگیری است.