احتمالاً شما هم تاکنون با اصطلاحاتی مانند ChatGPT، میدجورنی یا کوپایلت در مقالات و اخبار تکنولوژی برخورد کرده‌اید. این‌ها نام‌هایی از ابزارهای هوش مصنوعی مولد هستند که در حال دگرگونی دنیای ما با خلق محتواهای خلاقانه و نوآورانه در حوزه‌های مختلف مانند متن، تصویر، صدا و ویدئو هستند. اگر به دنبال درک عمیق‌تر از این فناوری نوظهور و تحول‌آفرین هستید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
شکوفایی خلاقیت با هوش مصنوعی مولد
هوش مصنوعی مولد (Generative Artificial Intelligence) که گاهی اوقات به اختصار Gen AI گفته می‌شود (AI مخفف Artificial Intelligence است و Gen مخفف Generative است)، حوزه‌ای جذاب است که قدرت هوش مصنوعی را با خلاقیت ترکیب می‌کند. در این مقاله، به چیستی هوش مصنوعی مولد، نحوه عملکرد آن، مزایا، چالش‌ها و کاربردهای متنوع آن که توجه جهان را به خود جلب کرده است، خواهیم پرداخت.
هوش مصنوعی مولد به چه معناست؟
اگر با مفهوم هوش مصنوعی آشنا نیستید، باید بگوییم هوش مصنوعی به تمرین واداشتن ماشین‌ها به تقلید از هوش انسان برای انجام وظایف گفته می‌شود. هوش مصنوعی مولد نیز در اصل شاخه‌ای از فناوری هوش مصنوعی است که می‌تواند بر اساس دستور و درخواست کاربر، محتوای جدید خلق کند. هوش مصنوعی مولد زبان‌های انسانی را می‌شناسد و با تولید متن، تصویر، ویدیو، موسیقی و حتی کدنویسی نرم افزار، توانایی قابل توجهی در تولید محتوای جدید و منحصر به فرد دارد. اما این فناوری چگونه به خلاقیت دست می‌یابد؟
هوش مصنوعی مولد چگونه کار می‌کند؟
هوش مصنوعی مولد به مدل‌های پیچیده یادگیری ماشین (Machine Learning)، به ویژه مدل‌های یادگیری عمیق (Deep Learning) متکی است. این الگوریتم‌ها فرآیندهای یادگیری و تصمیم‌گیری مغز انسان را شبیه‌سازی می‌کنند. در اینجا نحوه عملکرد آن آمده است:
آموزش: این اتفاق با یک مدل پایه که مدل زبان بزرگ (LLM) نامیده می‌شود و روی حجم عظیمی از داده‌های خام و بدون ساختار آموزش دیده است، آغاز می‌شود. در طول آموزش، الگوریتم هوش مصنوعی با انجام میلیون‌ها تمرین «پر کردن جاهای خالی»، عنصر بعدی (به عنوان مثال، کلمه بعدی در یک جمله یا پیکسل‌های بعدی تصویر) را پیش‌بینی می‌کند. این الگوریتم دائماً خود را برای به حداقل رساندن تفاوت بین پیش‌بینی‌هایش و داده‌های واقعی تنظیم می‌کند.
تنظیم: هنگامی که مدل پایه به وجود بیاید، آن را برای کاربردهای خاص هوش مصنوعی مولد تنظیم می‌کنند. به عنوان مثال کاربرد آن قرار است چه چیزی باشد؟ تولید متن، تصویر، موسیقی یا ویدیو؟ مدل برای برتری در یک حوزه خاص تنظیم می‌شود.
تولید، ارزیابی و بازگشت: اکنون به بخش هیجان‌انگیز می‌رسیم – تولید محتوا! مدل، دستور کاربر را دریافت کرده و خروجی اصلی تولید می‌کند. اما کار به اینجا ختم نمی‌شود. کیفیت و صحت محتوای تولید شده ارزیابی می‌شود و تنظیمات لازم را برای بهبود بیشتر انجام می‌دهد.
کاربردهای هوش مصنوعی مولد
هوش مصنوعی مولد در حوزه‌های مختلف جرقه نوآوری زده است:
تولید متن: چت‌بات‌ها، ترجمه زبان و نویسندگی خلاقانه از مزایای مدل‌های هوش مصنوعی تولید متن بهره‌مند می‌شوند. برای مثال، مدل بسیار معروف «چت جی‌پی‌تی (ChatGPT)» محصول شرکت OpenAI می‌تواند گفتگوهای طبیعی داشته باشد و پاسخ‌های منسجمی تولید کند.
تولید تصویر و ویدیو: هنرمندان، طراحان گرافیک و فیلمسازان از مدل‌های مولد برای خلق تصاویر خیره‌کننده استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی مولد، از تولید تصاویر طبیعی تا شخصیت‌های انیمیشن، مرزهای خلاقیت را جابجا می‌کند.
تولید موسیقی و صدا: آهنگسازان و نوازندگان مدل‌های هوش مصنوعی مولد را برای ساخت ملودی‌ها، هارمونی‌ها و حتی قطعات موسیقی کامل استفاده می‌کنند. این مانند داشتن یک همکار هوش مصنوعی در استودیو است.
برنامه نویسی و تولید کد: توسعه‌دهندگان می‌توانند از هوش مصنوعی مولد خوشحال باشند! هوش مصنوعی مولد می‌تواند در نوشتن قطعه‌های کد، خودکارسازی کارهای تکراری و پیشنهاد راه‌حل‌های منطقی کمک کند.
مزایا و چالش‌های هوش مصنوعی مولد
افزایش بهره‌وری: هوش مصنوعی مولد فرآیند خلق محتوا را سرعت می‌بخشد و منابع انسانی را برای وظایف سطح بالاتر آزاد می‌کند.
خطر سوگیری: مدل‌ها از داده‌های موجود که ممکن است حاوی سوگیری باشند، یاد می‌گیرند. اطمینان از عدالت و اجتناب از خروجی‌های مضر حیاتی است.
ملاحظات اخلاقی: با تولید محتوا توسط هوش مصنوعی، باید با معضلات اخلاقی، مسائل مربوط به حق تکثیر و استفاده مسئولانه دست و پنجه نرم کنیم.
هوش مصنوعی مولد می‌تواند زندگی انسان‌ها را تغییر دهد
ابزارهای هوش مصنوعی نحوه‌ی کار و تفکر ما را تغییر می‌دهند. فرقی نمی‌کند توسعه‌دهنده، نویسنده یا هنرمند باشید، یک همکار هوش مصنوعی وجود دارد که منتظر کمک به شماست. با پیشرفت تکنولوژی، می‌توانیم انتظار ابزارهای نوآورانه‌ی بیشتری را داشته باشیم که بهره‌وری و خلاقیت ما را ارتقا دهند.
به یاد داشته باشید، آینده فقط درباره‌ی استفاده‌ی انسان از هوش مصنوعی نیست، بلکه درباره‌ی همکاری انسان و هوش مصنوعی برای دستیابی به نتایج قابل توجه است.
این ابزارهای هوش مصنوعی، از پیشنهاد کد تا تولید خلاقانه‌ی تصویر، به کاربران در سراسر جهان قدرت می‌بخشند. فرقی نمی‌کند حرفه‌ای باشید یا علاقه‌مند، این ابزارها را کاوش کنید و امکانات جدیدی را در کار و خلاقیت خود کشف کنید.
آینده هوش مصنوعی مولد
هوش مصنوعی مولد آمده است تا بماند! سازمان‌ها آن را برای امور داخلی، ارتقای محصولات و تجربیات مشتریان به کار می‌گیرند. مکنزی گزارش می‌دهد که یک‌سوم از شرکت‌های جهان در حال حاضر از هوش مصنوعی مولد استفاده می‌کنند و گارتنر پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۲۶ به‌طور گسترده مورد پذیرش قرار گیرد.
در این عصر خلاقیت و نوآوری، هوش مصنوعی مولد نمادی از همکاری انسان و هوش مصنوعی است. بنابراین، دفعه بعد که با ملودی‌ای زیبا یا شعری تحسین‌برانگیز مواجه شدید، به یاد داشته باشید ممکن است اثر هوش مصنوعی مولد باشد!
هوش مصنوعی مولد درهای خلاقیت را می‌گشاید، اما سوالات مهمی را در مورد اخلاق و سوگیری محتوا ایجاد می‌کند. ضمن پذیرفتن این فناوری با آغوش باز، باید اطمینان حاصل کنیم که به طور مسئولانه در خدمت بشریت است.
