از زمان شروع، اینترنت به‌طور قابل‌توجهی تکامل یافته است و اکنون با ظهور پدیده web3 در آستانه یک تحول بزرگ دیگر هستیم. برای درک اینکه چرا وب۳ توجه زیادی را به خود جلب کرده است، لازم است نگاهی به تکامل اینترنت بیندازیم.
وب۱: روزهای اولیه و وب استاتیک
در اوایل دهه ۱۹۹۰، اینترنت در مرحله اول خود بود که به عنوان وب۱ شناخته می‌شود. وبسایت‌های این دوره عمدتاً ثابت و استاتیک بود یعنی کاربران می‌توانستند محتوای وب‌سایت‌ها را بخوانند، اما تعاملات بسیار محدود بود. وب‌سایت‌ها مانند بروشورهای دیجیتال عمل می‌کردند و محتوای تولید شده توسط کاربران بسیار کم بود. تنها تعداد معدودی از افراد با تخصص فنی توسعه وب می‌توانستند به وب‌سایت‌ها محتوا اضافه کنند.
وب۲: وب تعاملی و شبکه‌های اجتماعی
اوایل دهه ۲۰۰۰، دوره وب۲ را به همراه داشت که تعاملات پویای کاربران را معرفی کرد. مردم اکنون می‌توانستند به صورت آنلاین محتوا ایجاد کنند، به اشتراک بگذارند و با آن تعامل داشته باشند. شبکه‌های اجتماعی، تجارت الکترونیک، وبلاگ‌ها و سایت‌های وردپرس به شدت محبوب شدند و پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک و یوتیوب امکان تعامل گسترده را فراهم کردند. با این حال، این دوره همچنین منجر به تمرکز قدرت در دست چند شرکت بزرگ شد که کنترل داده‌های کاربران را در اختیار داشتند و نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی به وجود آوردند.
وب۳: وب غیرمتمرکز و بلاک‌چین
وب۳ به دنبال رفع مشکلاتی است که در وب۲ به وجود آمده است. وب۳ که اغلب به عنوان «وب غیرمتمرکز» شناخته می‌شود، هدفش این است که به کاربران کنترل بیشتری بر داده‌ها و هویت آنلاین خود بدهد. برخلاف وب۲ که در آن داده‌ها به صورت متمرکز ذخیره می‌شوند و توسط شرکت‌های بزرگ کنترل می‌شوند، وب۳ از فناوری بلاک‌چین برای توزیع داده‌ها در سراسر شبکه‌ها استفاده می‌کند. این مدل به کاربران امکان می‌دهد داده‌های خود را به صورت مستقل مدیریت کنند.
تفاوت‌های کلیدی وب۳
وب۳ نحوه مدیریت داده‌ها را به صورت اساسی تغییر می‌دهد. در وب۲، شرکت‌های بزرگ معمولاً کنترل و سود از داده‌های کاربران را در اختیار دارند. در مقابل، وب۳ داده‌ها را در یک شبکه توزیع می‌کند و قدرت هر نهاد واحدی را کاهش می‌دهد. این رویکرد غیرمتمرکز امنیت را افزایش می‌دهد و خطر تقلب در داده‌ها را به حداقل می‌رساند.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم وب۳ استفاده از قراردادهای هوشمند است. این قراردادها توافق‌های خوداجرا شونده‌ای هستند که به طور خودکار هنگام تحقق شرایط خاصی اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برند، هزینه‌ها را کاهش می‌دهند و شفافیت را افزایش می‌دهند.
تغییرات کلیدی که وب۳ معرفی می‌کند شامل موارد زیر است:
- غیرمتمرکزسازی: وب۳ با استفاده از فناوری بلاک‌چین داده‌ها را در بین تعداد زیادی از نودها توزیع می‌کند و خطراتی مانند سانسور و نقض داده‌ها را کاهش می‌دهد. این امر کنترل بیشتری را به کاربران بر داده‌هایشان می‌دهد.
- مالکیت و هویت دیجیتال: وب۳ به کاربران امکان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال را مستقیماً در اختیار داشته باشند. برای مثال، در بازی‌های مبتنی بر وب۳، آیتم‌های خریداری شده توسط کاربران متعلق به خود آنهاست و در بلاک‌چین ذخیره می‌شود. کاربران می‌توانند این دارایی‌ها را معامله یا بفروشند، برخلاف وب۲ که در آن چنین دارایی‌هایی اغلب محدود هستند.
- بهبود امنیت و حریم خصوصی: طراحی غیرمتمرکز وب۳ به‌طور ذاتی امنیت را بهبود می‌بخشد. داده‌ها در بلاک‌چین‌ها رمزگذاری شده و تغییرناپذیر هستند، که بسیاری از مشکلات حریم خصوصی موجود در وب۲ را برطرف می‌کند.
- مدل‌های اقتصادی جدید: وب۳ توکنیزه‌کردن دارایی‌ها را معرفی می‌کند که به دارایی‌ها اجازه می‌دهد به عنوان توکن‌هایی بر روی یک بلاک‌چین امن نمایش داده شوند. این امر فرصت‌های جدیدی را برای مالکیت، تجارت، و سازمان‌های غیرمتمرکز فراهم می‌کند، جایی که تصمیمات به جای کنترل توسط مقامات مرکزی، در قالب کد نوشته می‌شوند.
رشد وب۳
وب۳ به سرعت در حال رشد است و این رشد توسط پیشرفت‌های فناوری بلاک‌چین و علاقه روزافزون به برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) هدایت می‌شود. انتظار می‌رود بازار جهانی وب۳ به‌طور قابل توجهی گسترش یابد و احتمالاً تا سال ۲۰۳۲ از ۸۱.۹ میلیارد دلار فراتر رود.
صنعت بازی نمونه‌ای بارز از رشد وب۳ است. بازی‌هایی مانند اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) به بازیکنان این امکان را می‌دهند که توکن‌هایی به دست آورند که می‌توانند در اکوسیستم بازی معامله یا استفاده شوند. به همین ترتیب، پلتفرم‌هایی مانند Decentraland و The Sandbox مالکیت کامل دارایی‌های دیجیتال را در دنیای مجازی ارائه می‌دهند.
فرصت‌های شغلی در وب۳
با رشد وب۳، فرصت‌های شغلی جدیدی در بخش‌های مختلف به وجود می‌آیند. برخی از شغل‌های قابل توجه جدید در دنیا عبارتند از:
- توسعه‌دهنده بلاک‌چین: توسعه و نگهداری سیستم‌های بلاک‌چین و dApps، با درآمد سالانه از ۱۰۰,۰۰۰ تا ۲۰۰,۰۰۰ دلار.
- توسعه‌دهنده قرارداد هوشمند: ایجاد و پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند، اغلب با استفاده از زبان‌هایی مانند سالیدیتی، با درآمد بین ۸۰,۰۰۰ تا ۱۶۰,۰۰۰ دلار.
- متخصص بازاریابی وب۳: ترویج پلتفرم‌های غیرمتمرکز، با درآمد بین ۷۰,۰۰۰ تا ۱۴۵,۰۰۰ دلار.
- مدیر جامعه کریپتو: رشد و تعامل با جوامع حول پروژه‌های وب۳، با درآمد بین ۶۰,۰۰۰ تا ۹۰,۰۰۰ دلار.
- تحلیلگر دیفای (DeFi Analyst): تمرکز بر امور مالی غیرمتمرکز و ارائه تحلیل‌هایی از روندهای بازار، با درآمد بین ۷۰,۰۰۰ تا ۱۴۰,۰۰۰ دلار.
این مشاغل نه تنها حقوق بالایی ارائه می‌دهند، بلکه فرصتی برای مشارکت در یک تغییر مهم تکنولوژیک فراهم می‌کنند. دریافت گواهینامه‌ای مانند Certified Web3 Expert™ می‌تواند دانش پایه‌ای لازم برای موفقیت در این زمینه‌ها را فراهم کند.
جمع‌بندی
وب۳ نمایانگر یک تغییر اساسی در نحوه عملکرد اینترنت است. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد کنترل بیشتری بر داده‌ها، هویت و دارایی‌های دیجیتال خود داشته باشند. اگرچه این فناوری هنوز در حال توسعه است و استفاده گسترده از آن ممکن است زمان ببرد، اما مزایای بالقوه آن قابل‌توجه است. وب۳ می‌تواند نحوه تعامل ما در فضای آنلاین را متحول کند و دیدگاه ما درباره مالکیت، حریم خصوصی و تصمیم‌گیری در فضای دیجیتال را تغییر دهد.
