موزیلا پس از اعمال تغییراتی در شرایط استفاده و اطلاعیه حریم خصوصی مرورگر فایرفاکس، با واکنش شدید کاربران مواجه شده است. در حالی که این شرکت متناظر با این تغییرات بیانیه‌ای صادر کرده و تأکید کرده که قصد «ادعای مالکیت بر داده‌های کاربران را ندارد»، اما برخی از کاربران همچنان نگران هستند، زیرا متن اولیه شرایط استفاده، موضوعی خلاف این ادعا را القا می‌کرد.
بندهای بحث‌برانگیز در متن قانونی جدید
در نسخه اولیه شرایط استفاده، عبارتی وجود داشت که می‌گفت:
«هنگامی که از طریق فایرفاکس اطلاعاتی را بارگذاری یا وارد می‌کنید، شما مجوزی غیرانحصاری، بدون حق امتیاز و در سطح جهانی به ما اعطا می‌کنید تا از این اطلاعات برای کمک به شما در جهت‌یابی، تجربه و تعامل با محتوای آنلاین همان‌طور که در استفاده از فایرفاکس مشخص کرده‌اید، استفاده کنیم.»
پس از اعتراض کاربران، موزیلا این بند را حذف کرد و آن را «متنی قانونی و استاندارد» خواند. آجیت وارما، معاون محصول فایرفاکس، در پاسخ به این اعتراضات اعلام کرد:
«ما نظرات جامعه خود را درباره بخش‌هایی از شرایط استفاده، مخصوصاً درباره مجوزها، شنیده‌ایم. هدف ما شفاف‌سازی عملکرد فایرفاکس بود، اما در عوض، باعث ایجاد سوءتفاهم و نگرانی شدیم.»
موزیلا برای رفع این نگرانی‌ها، متن را تغییر داد و تأکید کرد که این شرکت هیچ «مالکیتی بر داده‌های کاربران ادعا نمی‌کند.»
تغییرات در سیاست حفظ حریم خصوصی و نگرانی‌ها
علاوه بر تغییرات قانونی، تغییرات دیگری در تعهدات حفظ حریم خصوصی موزیلا نیز مشاهده شده است.
قبلاً در صفحه پرسش‌های متداول فایرفاکس آمده بود:
«مرورگر فایرفاکس، تنها مرورگر اصلی پشتیبانی‌شده توسط یک سازمان غیرانتفاعی است که داده‌های شخصی شما را به تبلیغ‌کنندگان نمی‌فروشد و در عین حال به شما در محافظت از اطلاعات شخصی کمک می‌کند.»
اما اکنون این عبارت به این شکل تغییر کرده است:
«مرورگر فایرفاکس، تنها مرورگر اصلی پشتیبانی‌شده توسط یک سازمان غیرانتفاعی، به شما کمک می‌کند اطلاعات شخصی خود را محافظت کنید.»
عبارت «ما داده‌های شخصی شما را نمی‌فروشیم» حذف شده است.
تغییری مشابه در پاسخ به سؤال «آیا فایرفاکس رایگان است؟» نیز دیده می‌شود. در نسخه قدیمی آمده بود:
«بله! مرورگر فایرفاکس رایگان است. کاملاً رایگان، بدون هیچ‌گونه هزینه مخفی. شما هیچ مبلغی برای استفاده از آن پرداخت نمی‌کنید و ما اطلاعات شخصی شما را نمی‌فروشیم.»
اما اکنون این جمله تغییر کرده است:
«بله! مرورگر فایرفاکس رایگان است. کاملاً رایگان، بدون هیچ‌گونه هزینه مخفی. شما هیچ مبلغی برای استفاده از آن پرداخت نمی‌کنید.»
حذف عبارت «ما اطلاعات شخصی شما را نمی‌فروشیم» موجب نگرانی کاربران شده است. آجیت وارما در توضیح این تغییرات گفت:
«موزیلا اطلاعات شما را (به روشی که اکثر مردم از “فروش داده” درک می‌کنند) نمی‌فروشد و ما داده‌ای درباره شما خریداری نمی‌کنیم. ما متن را تغییر دادیم زیرا برخی حوزه‌های قضایی، تعریف وسیع‌تری از “فروش” دارند که فراتر از درک عمومی از این اصطلاح است.»
واکنش کاربران و تغییرات مدیریتی موزیلا
با وجود اطمینان‌بخشی‌های موزیلا، این تغییرات در فضای مجازی، از جمله ردیت (Reddit)، با واکنش‌های انتقادی کاربران مواجه شده است. برخی معتقدند که «موزیلا به‌تدریج در حال حرکت به سمت کسب درآمد از داده‌های کاربران است.»
تحولات مدیریتی اخیر نیز این نگرانی‌ها را افزایش داده است. در دسامبر، سه مدیر ارشد جدید به موزیلا پیوستند، از جمله آجیت وارما که قبلاً در متا (فیسبوک سابق) و گوگل فعالیت می‌کرد. مدیران جدید دیگر آنتونی انزور-دمئو (با سابقه کار در شرکت‌های فناوری و تجارت الکترونیک) و گیریش رائو (با سوابق مدیریتی در شرکت‌هایی مانند وارنر برادرز، EA و سیسکو) هستند.
در فوریه نیز، پیتر روخاس، یکی از بنیان‌گذاران Engadget و از مدیران پیشین متا و AOL، به عنوان معاون ارشد محصولات جدید به تیم مدیریتی موزیلا اضافه شد.
این تغییرات مدیریتی، همراه با کاهش نیروی انسانی در بنیاد موزیلا (سازمانی که شرکت موزیلا را مدیریت می‌کند)، باعث شده برخی کاربران نسبت به جهت‌گیری آینده فایرفاکس نگران شوند.
گزینه‌های جایگزین برای کاربران حساس به حریم خصوصی
اگر نگران تغییرات اخیر موزیلا هستید، می‌توانید از مرورگرهای جایگزین مبتنی بر فایرفاکس استفاده کنید، از جمله:
- Waterfox – مرورگری محبوب با تمرکز بر حریم خصوصی
- LibreWolf – مرورگری امن و ضد‌رهگیری
- Floorp – مرورگری با امکانات شخصی‌سازی گسترده
- SeaMonkey – ادامه‌ای از مجموعه اصلی Netscape
- Pale Moon & Basilisk – مرورگرهای مبتنی بر نسخه‌های قدیمی‌تر فایرفاکس
در نهایت، با وجود تغییرات در شرایط استفاده و سیاست‌های حریم خصوصی موزیلا، هنوز مشخص نیست که آیا کاربران به فایرفاکس اعتماد خواهند کرد یا به دنبال جایگزین‌های دیگر خواهند رفت.
