مارک زاکربرگ، ایلان ماسک و سم آلتمن از پایان دوران گوشیهای هوشمند سخن میگویند؛ اما تیم کوک نظر دیگری دارد.
چهار چهره بزرگ دنیای فناوری بهدنبال جایگزینی گوشیهای هوشمند با دستگاههایی هستند که بیشتر به فیلمهای علمیتخیلی شباهت دارند. از تراشههای مغزی گرفته تا پوست دیجیتال، آینده شاید زودتر از آنچه فکر میکنیم آغاز شده باشد. با این حال، یکی از بازیگران اصلی این عرصه هنوز قصد ندارد گوشیها را کنار بگذارد.
در ماههای اخیر، تغییر آرامی در سیلیکونولی در حال شکلگیری است. برخی از تأثیرگذارترین افراد دنیای فناوری، آیندهای را تصور میکنند که در آن دیگر خبری از گوشی هوشمند نیست؛ دستگاهی که بیش از یک دهه نقش اصلی را در زندگی دیجیتال ما ایفا کرده است. از دید ایلان ماسک، مارک زاکربرگ، سم آلتمن و بیل گیتس، آینده نه با گوشیهای پیشرفتهتر، بلکه با حذف کامل آنها رقم میخورد.
هرکدام از آنها روی فناوری متفاوتی سرمایهگذاری کردهاند که میتواند گوشی را بهکلی کنار بزند؛ از ایمپلنتهای مغزی و خالکوبیهای دیجیتال گرفته تا عینکهای واقعیت افزوده. در نگاه آنها، تعامل انسان با فناوری از طریق فکر، دید یا حتی پوست انجام میشود؛ نه لمس صفحهنمایش. این تغییر ریشهای برای همه قابل پذیرش نیست.
ایمپلنتهای مغزی و تتوهای هوشمند
ایلان ماسک، بنیانگذار شرکت نورالینک، مفهوم ارتباط مستقیم مغز با رایانه را توسعه میدهد؛ روشی که در آن انسان تنها با فکر کردن با ماشینها ارتباط برقرار میکند. به گفته این شرکت، تاکنون دو نفر این تراشه را دریافت کردهاند. هدف نهایی حذف کامل تعامل فیزیکی با دستگاهها است؛ بدون لمس، کشیدن انگشت یا حتی صحبت کردن.
بیل گیتس نیز از فناوری دیگری حمایت میکند. او پشتیبان شرکت Chaotic Moon است که در تگزاس فعالیت دارد و روی خالکوبیهای الکترونیکی کار میکند. این خالکوبیها که روی پوست نصب میشوند، به کمک نانوسنسورها اطلاعات را جمعآوری و منتقل میکنند؛ از پایش سلامت گرفته تا موقعیتیابی و ارتباط. در این فناوری، بدن انسان به یک پلتفرم دیجیتال تبدیل میشود.

رایانش بصری و واقعیت افزوده
مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، آینده فناوری را در عینکهای واقعیت افزوده میبیند. او پیشبینی میکند تا سال ۲۰۳۰ این عینکها جایگزین اصلی گوشی هوشمند خواهند شد. ایده این است که محتوای دیجیتال مستقیماً در میدان دید کاربر نمایش داده شود.

بهجای نگاه به صفحه گوشی، کاربران اعلانها، ابزارهای ناوبری و پیامها را از طریق نمایشگرهای شفاف روی صورت خود خواهند دید. این دیدگاه بخشی از استراتژی گستردهتر زاکربرگ در زمینه متاورس و واقعیت افزوده است. به گفته او، هدف «فراتر رفتن از صفحهنمایشها» و بازتعریف شیوه تعامل انسان با فناوری است.
مسیر متفاوت اپل
در حالی که دیگران بهدنبال دگرگونی کامل هستند، تیم کوک، مدیرعامل اپل، راهی محتاطانهتر را برگزیده است. اپل بهتازگی آیفون ۱۶ را معرفی کرده؛ گوشیای که با بهرهگیری از هوش مصنوعی بهبود یافته، اما همان شکل آشنای قبلی را حفظ کرده است. کوک بر بهبود تدریجی تمرکز دارد و معتقد است گوشی همچنان بخش اصلی زندگی روزمره کاربران است.

استراتژی اپل مبتنی بر نوآوری مرحلهای است؛ یعنی ارتقای محصولات فعلی و افزودن تدریجی فناوریهای جدید مانند AR و AI. برخلاف همتایان خود، تیم کوک گوشی هوشمند را بستری برای توسعه آینده میبیند، نه چیزی که باید کنار گذاشته شود. او گفته است: «ما بر بهبود آنچه مردم همین حالا استفاده میکنند تمرکز داریم» و تغییر تدریجی را به دگرگونی ناگهانی ترجیح میدهد.
این تفاوت دیدگاه، تنها مربوط به طراحی محصول نیست؛ بلکه نشاندهنده رویکردهای متفاوت درباره نحوه تعامل انسان با فناوری است. ماسک، زاکربرگ، آلتمن و گیتس بهدنبال ادغام فناوری با بدن یا محیط هستند، در حالی که اپل بهدنبال تقویت جایگاه گوشی با تطبیق آن با نیازهای آینده است؛ بدون آنکه ساختار اصلی آن را تغییر دهد.