‏san چیست – بررسی کامل شبکه ذخیره سازی اطلاعات یا Storage Area Network

احتمالا تا به حال برای شما هم این سوال به وجود آمده که san چیست و کارایی آن به چه شکل است. شبکه san مخفف کلمه Storage Area Network است که معنای آن به فارسی شبکه ذخیره‌سازی اطلاعات می‌باشد. در واقع شبکه san مجموعه‌ای از دستگاه‌های ذخیره‌سازی همچون هارد است که اطلاعات را با بالاترین سرعت ممکن پردازش می‌کند. تمامی کامپیوتر‌های یک شرکت یا سازمان به صورت مستقیم به شبکه san متصل می‌شوند و دیتای لازم را به سرعت از آن دریافت می‌کنند. خوشبختانه این شبکه امکان بکاپ‌گیری از داده‌ها را نیز فراهم کرده و در نتیجه حفاظت اطلاعات در آن به بهترین نحو ممکن صورت می‌گیرد. در این مطلب قصد داریم که با شبکه san و کاربرد آن در شرایط مختلف آشنا شویم.

شبکه ذخیره سازی san چیست و چگونه کار می کند؟

در بین انواع روش‌های ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات، پیشرفته‌ترین نوع آن شبکه san است. در این شبکه اطلاعات به صورت طبقه بندی مشخص می‌شوند و هر کدام در یک بلوک حافظه‌ای قرار می‌گیرند. از آنجایی که این بلوک‌ها با نظم خاصی در کنار هم قرار می‌گیرند، امکان دسترسی به داده‌ها در کمترین زمان ممکن میسر می‌شود. بلوک‌های اطلاعاتی به صورت مجزا در هارد درایوها ذخیره می‌شوند و در مواقع لزوم از آن‌ها استفاده خواهد شد. برای اینکه میزان امنیت اطلاعات در شبکه san‌ بیشتر شود، معمولا از سیستم‌های افزونگی به این منظور کمک می‌گیرند. برای اینکه تبادل ارتباطات در داخل شبکه با سرعت بیشتری انجام شود، معمولا از تکنولوژی فیبر نوری استفاده می‌شود که میزان کارایی آن را تا چند برابر افزایش خواهد داد.

وجود فیبر نوری باعث می‌شود که برای انتقال حجم زیادی از داده‌ها بتوان از شبکه san به خوبی استفاده کرد. در بعضی از مدل‌های این شبکه از پورت‌های اسکازی برای تبادل داده‌ها بین اجزای شبکه استفاده می‌شود. حال که متوجه شدید شبکه san چیست، بهتر است که سایر موارد مهم درباره این شبکه را بدانید و اطلاعات لازم در این زمینه را به دست آورید. میزان دسترسی در این شبکه بسیار عالی است و چند نفر می‌توانند در یک زمان واحد به یک فایل خاص دسترسی داشته باشند.

این امکان ویژه باعث شده تا شبکه san‌به یک انتخاب جذاب برای اکثر شرکت‌ها و سازمان‌ها تبدیل شود. در حال حاضر بزرگترین دیتاسنترها در سراسر جهان از این شبکه استفاده می‌کنند و حجم انبوهی از اطلاعات را پردازش می‌کنند. اگر به دنبال یک سیستم شفاف و پرسرعت در ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات هستید، بدون شک استفاده از شبکه san یک راهکار عالی در پیش روی شما خواهد بود.

مزایای شبکه san چیست؟

سیستم ذخیره سازی san دارای ویژگی‌های مثبت زیادی است که در سال‌های اخیر میزان استفاده از آن چندین برابر شده است. در حال حاضر به دلیل ظرفیت بالای این شبکه، اکثر سازمان‌های بزرگ دولتی و خصوصی از آن به بهترین شکل ممکن استفاده می‌کنند. شاید از خود بپرسید که دیگر مزایای شبکه san چیست که برای پاسخ به سوال شما مهم‌ترین آن‌ها را بیان خواهیم کرد.

۱. امکان تهیه نسخه پشتیبان (بکاپ‌گیری)

اطلاعات و داده‌های سازمانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند و بخش مهمی از آن‌ها جزو اطلاعات محرمانه به شمار می‌آیند. اطلاعات شخصی مربوط به کارمندان یا مشتریان و سایر داد‌ه‌های مهم، همگی بر روی شبکه san قرار می‌گیرد پس باید حتما فضای امنی برای حفظ اطلاعات فراهم کرد. خوشبختانه این شبکه دارای امکان بکاپ‌گیری به صورت خودکار را دارد و در زمان‌های مشخص شده، این کار را به صورت مرتب انجام خواهد داد. در این حالت امکان از بین رفتن اطلاعات به صفر می‌رسد زیرا یک فایل پشتیبان معتبر از داده‌ها وجود دارد.

۲. برگرداندن اطلاعات (restore) در صورت حذف شدن

اگر بنا به هر دلیلی اطلاعات شما از روی شبکه san حذف شد، نیازی به نگرانی وجود ندارد زیرا قابلیت بازیابی اطلاعات در آن وجود دارد. امکان ریستور کردن یک امتیاز ویژه برای این شبکه به وجود آورده و میزان اعتماد عمومی به آن را افزایش داده است. در صورتی که اطلاعات موجود پاک شد، به راحتی اطلاعات ریستور می‌شوند و به جای قبلی خود برمی‌گردند.

۳. یکپارچه سازی سرور و هاردها

در یک اداره یا سازمان تعداد زیادی کامپیوتر وجود دارد که کارهای اداری مختلف با آن‌ها انجام می‌شود. برای اینکه همه این سیستم‌ها به داده‌های مشترک دسترسی پیدا کنند، به یک سرور اصلی متصل خواهند شد. شبکه san وظیفه اتصال و یکپارچه سازی سرور با هاردها و سیستم‌ها را برعهده دارد و کل این مسیر را مدیریت می‌کند. این قابلیت شبکه san باعث می‌شود تا کارهای سازمانی با بالاترین سرعت ممکن انجام شوند.

۴. کاهش هزینه های مربوط به ذخیره سازی اطلاعات

به طور قطع اگر قرار باشد که به ازای هر سیستم کامپیوتری یک هارد با فضای بالا نصب شود، هزینه انجام این طرح بسیار زیاد می‌شود. زمانی که شما از یک شبکه san استفاده می‌کنید، همه سیستم ها به این شبکه اتصال دارند و در نتیجه هزینه‌های مربوط به خرید و نگهداری از تجهیزات به کمترین حد خود می‌رسد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ برای کمتر کردن هزینه‌های خود از این روش به طور ویژه استفاده می‌کنند. حال که فهمیدیم یکی دیگر از مزایای san چیست، بهتر است که هر چه سریع‌تر تصمیم خود مبنی برای استفاده از آن را به مرحل اجرا برسانیم.

مهم ترین مزیت شبکه san چیست؟

با توجه به محرمانگی بسیاری از اطلاعات مربوط به سازمان‌ها، حتما باید از شبکه‌هایی استفاده کرد که میزان امنیت آن‌ها بالا باشد. خوشبختانه وجود پروتکل‌های امنیتی مختلف بر روی شبکه san باعث حفاظت اطلاعات خواهد شد. نکته‌ای که باید به آن دقت کنید، طبقه‌بندی بودن اطلاعات بر روی این شبکه است و برای هر کاربر فقط بخش خاصی از اطلاعات در دسترس خواهد بود.

کاربردهای مختلف san چیست؟

بسیاری از افراد درگیر این سوال شده‌اند که شبکه san چیست و کاربردهای آن به چه صورتی است. در حالت کلی این شبکه هزینه زیادی برای راه‌اندازی دارد که به همین علت فقط شرکت‌های بزرگ از آن استفاده می‌کنند. تمامی داده‌های مهم موجود در سازمان به صورت متمرکز در این شبکه ذخیره‌سازی اطلاعات قرار می‌گیرد و به عنوان یک سرور مرکزی عمل می‌کند. این شبکه اطلاعات مورد نیاز را در کمترین زمان ممکن در اختیار کاربران سیستم قرار میدهد تا انجام مراحل اداری با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد. کاربرد دیگر این شبکه بهبود عملکرد کل سیستم است که به صورت ویژه آن را انجام می‌دهد.

با توجه به اینکه حجم کارها و وظایف در سازمان‌ها زیاد است، این شبکه همه این موارد را به صورت دسته‌بندی شده در‌می‌آورد تا مدیریت این فعالیت‌ها راحت‌تر اتفاق بیفتد. در حال حاضر اکثر مدیران سازما‌ن‌ها برای مدیریت هر چه بهتر پرسنل خود از این شبکه استفاده می‌کنند و نتایج مثبتی از این موضوع به دست می‌آورند. حال که متوجه شدید کاربردهای اصلی شبکه san چیست، می‌توانید با تهیه این ساختار سازمان خود را به بهترین نحو ممکن رشد دهید و سرعت عمل کارکنان خود را تا چند برابر افزایش دهید. امروزه اکثر شرکت‌های مادر با استفاده از این شبکه به مدیریت داده‌ها می‌پردازند و حجم زیادی از کارها را به صورت پیوسته مدیریت خواهند کرد.

مهم ترین تفاوت شبکه nas با san چیست؟

به طور کلی شبکه های nas و san شباهت بسیار زیادی از لحاظ کارایی با یکدیگر دارند و برخی از افراد آن‌ها را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. در واقع هر دو این شبکه‌ها برای ذخیره سازی اطلاعات در داخل سازمان‌ها به کار می‌روند و از لحاظ ساختاری شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند. شاید با خود بپرسید مهم‌ترین تفاوت بین شبکه nas و san چیست که برای پاسخ به این سوال باید به نحوه عملکرد این دو شبکه دقت کرد. در بسیاری از موارد این دو شبکه صورت مکمل در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و در بعضی از ادارات هر دوی آن‌ها فعال هستند. برای اینکه بهتر تفاوت‌های این دو شبکه را بشناسید، مهم‌ترین آن‌ها را شرح خواهیم داد.

۱. پروتکل های به کار رفته در san و nas

اصلی‌ترین تفاوتی که در بین این دو شبکه وجود دارد در نوع پروتکل‌هایی است که برای دسترسی به اطلاعات به کار می‌برند. در سیستم nas برای جابجایی بهتر اطلاعات از پروتکل‌هایی نظیر CIFS و NFS‌ استفاده می‌شود. این دو پروتکل می‌توانند سرعت انتقال اطلاعات را تا چندین مگابایت بر ثانیه افزایش دهند. در شبکه SAN شرایط کمی متفاوت است و پروتکل‌های به کار رفته در این شبکه از نوع ISCSI و فیبرهای نوری است. این پروتکل‌ها قدرت و سرعت بیشتری نسبت به موارد قبلی دارند که به همین علت هزینه خرید شبکه san‌ به مراتب بیشتر از شبکه nas‌است.

۲. روش تبادل اطلاعات در شبکه های san و nas

همانطور که قبلا هم گفته شد،‌ در شبکه san ارتباطات بیشتر از طریق فیبر نوری انجام می‌شود که به همین علت سرعت آن نیز بالاتر خواهد بود. این در حالی است که در شبکه nas اتصال اینترنتی ارتباط بین سیستم‌های مختلف را برقرار خواهد کرد. ‌به طور قطع سرعت انتقال اطلاعات از طریق فیبر نوری بیشتر است و همین مورد باعث محبوبیت هر چه بیشتر آن می‌شود. اگر شرکت‌های بزرگ از شبکه NAS استفاده کنند، معمولا انجام برخی از کارها با کندی روبرو می‌شود که به همین علت به آن‌ها شبکه san را پیشنهاد خواهیم داد زیرا مسلما کارکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. در حال حاضر در بسیار از وزارت‌خانه‌ها و نهادهای مهم کشوری از شبکه san برای حفظ و مدیریت هر چه بهتر داده ها استفاده می‌شود.

۳. نحوه ذخیره سازی داده ها در san و nas

در در شبکه nas دسترسی به اطلاعات حالت ساده‌ای دارد و داده‌ها به صورت فایل در هاردهای شبکه ذخیره خواهند شد. در هنگام پردازش اطلاعات نیز شبکه به سراغ این فایل‌ها رفته و آن‌ها را باز خواهد کرد. این در حالی است که شبکه san داده‌ها را به صورت طبقه‌بندی شده در block level‌ قرار می‌دهد. با توجه به اینکه قرارگیری داده‌ها در این روش نظم بیشتری دارد، سرعت پردازش اطلاعات نیز بیشتر می‌شود و نتایج بی‌نظیری را خلق خواهد کرد.

۴. ساختار کلی nas و san

به طور کلی شبکه nas‌دارای یک واحد ذخیره‌سازی اطلاعات است که می‌توان آن را به راحتی مدیریت کرد. تنظیمات این شبکه ساده است و برای شرکت‌های کوچک گزینه مناسبی است. این درحالی است که ساختار san پیچیده بوده و از چندین درایو شبکه‌ای خاص تشکیل شده است. مسلما مدیریت کردن san کار پیچیده‌تری است که باید آن توسط یک فرد حرفه‌ای در این زمینه انجام شود. تعداد قطعات موجود در شبکه san بیشتر است و باید سرویس و نگهداری آن را طور دقیق انجام داد.

۵. سرعت انتقال اطلاعات در nas و san

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها بین این دو شبکه سرعت انتقال اطلاعات است. به صورت کلی در شبکه nas سرعت انتقال اطلاعات بر اساس پروتکل‌های فعال در آن مشخص خواهد شد. در حال حاضر این سرعت بین ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه تا یک گیگابیت در ثانیه متغیر است که در هر شبکه متفاوت است. هر چقدر که پروتکل‌های پشرفته‌تری در ساختار nas به کار برود، این سرعت نیز بیشتر خواهد شد.

در شبکه san شرایط بسیار متفاوت است و سرعت انتقال داده‌ها بین ۲ تا ۱۲۸ گیگابایت در ثانیه است که یه عدد خارق‌العاده به شمار می‌آید. علت اصلی این سرعت بالا به‌کار‌گیری فیبرهای نوری در san‌ است. در برخی از موارد برای اینکه هزینه راه‌اندازی شبکه ارزان‌تر شود، از پورت iSCSI به جای فیبرهای نوری استفاده می‌کنند. مسلما سرعت پورت iSCSI نسبت به فیبرهای نوری کمتر است و کیفیت کمتری نسبت به شبکه‌های فیبر نوری خواهد داشت.

نحوه راه اندازی شبکه san

حال که دانستیم شبکه san چیست و چه تفاوتی با nas دارد، بهتر است که نحوه راه‌اندازی این شبکه را به صورت ویژه بررسی کنیم. راه‌اندازی شبکه san در یک سازمان نیازمند مهارت و تجربه زیادی در زمینه پردازش اطلاعات است و باید جنبه‌های گوناگون آن بررسی شود. معمولا در ابتدا اکثر سازمان‌ها از NAS استفاده می‌کنند ولی در ادامه به دلیل بیشتر شدن حجم داده‌ها به سراغ به‌کارگیری شبکه san خواهند رفت. برای ساخت این شبکه‌های حرفه‌ای باید عواملی همچون میزان بودجه سازمان و مقیاس مورد نیاز برای شبکه به خوبی بررسی شود. تمامی این موارد به صورت ویژه زیر نظر متخصص داده انجام می شود تا طرح کلی شبکه مشخص شود.

بعد از اینکه طرح کلی شبکه شکل گرفت، تجهیزات لازم برای ساخت آن نیز مشخص می‌شوند که باید برای تهیه آن‌ها برنامه‌ریزی لازم را انجام دهید. در این مرحله باید مواردی همچون سرور، هارد و SAN Switch را تهیه کرد تا شبکه تمام اجزای لازم برای کار را داشته باشد. البته این موضوع را فراموش نکنید که موارد دیگری همچون روتر و سوییچ‌ها نیز برای این کار لازم هستند که باید در تعداد لازم تهیه شوند. هر سازمان برای استفاده از شبکه san استراتژی خاص خود را دارد و باید بر اساس توانمندی‌ها و امکاناتی که در اختیار دارد شبکه مخصوص خود را بسازد.

به طور قطع با راه اندازی شبکه san سرعت پردازش داده‌ها تا چندین برابر بالا می‌رود و عملکرد کلی مجموعه بهبوی زیادی خواهد یافت. هنوز بسیار از سازمان‌های کوچک نمی‌دانند که شبکه san چیست و همچنان با همان سیستم‌های قدیمی پیش می‌روند. مسلما استفاده از این شبکه هوشمند میزان بازدهی کارمندان را نیز افزایش خواهد داد.

محدودیت های استفاده از san چیست؟

با توجه به اینکه شبکه san مجموعه‌ای پیشرفته از شبکه‌ها به شمار می‌آید، مدیریت کردن آن برای همه افراد ممکن نیست و باید یک فرد متخصص در این زمینه وجود داشته باشد. اگر شبکه san‌ در یک سازمان اجرا شود،‌ باید با متخصص این شبکه وارد همکاری شد تا کارهای مربوط به آن را انجام دهد. این مورد نیازمند صرف بعضی از هزینه‌ها است که می‌تواند محدودیت‌هایی را ایجاد کند. به این نکته دقت داشته باشی که خرابی بعضی از قطعات شبکه امری طبیعی است و همواره باید برای جایگزین کردن این قطعات برنامه مناسب و درستی داشته باشید.

در حال حاضر تنها شبکه‌ای که می‌تواند هزاران کاربر را به صورت همزمان به یک سرور متصل کنید شبکه san است پس شرکت‌های بزرگ چاره‌ای جز استفاده درست از آن نخواهند داشت. هزینه تعمیر و نگهداری این شبکه در برابر فعالیت شرکت‌های بزرگ ناچیز است و می‌توانند این هزینه‌ها را به راحتی پرداخت کنند. البته اگر سازمان یا شرکت شما کوچک است بهتر آن است که از san استفاده نکنید زیرا هزینه مدیریت آن برای شرکت‌های کوچک زیاد خواهد بود. سرعت انتقال اطلاعات در san تا ۱۲۸ گیگابایت بر ثانیه می‌رسد که در چشم به هم زدنی بزرگترین فایل‌ها انتقال خواهند یافت.

آموزش مدون شبکه san را از فرادرس بخواهید

برای اینکه داده‌ها در داخل یک شرکت و سازمان به صورت منظم دربیایند، حتما باید از یک سیستم مدیریت فایل درست استفاده کنید. شبکه san یک نمونه عالی برای این کار است و تمامی اطلاعات موجود در یک شرکت را در خود جای می‌دهد. انتقال داده‌ها در این شبکه سرعت بسیار زیادی دارد و برای سازمان‌های بزرگ یک مزیت به شمار می‌آید. موارد دیگری همچون امکان بکاپ‌گیری، ریستور کردن اطلاعات و یکپارچه‌سازی اطلاعات از مزایای دیگر این شبکه است که میزان اقبال شرکت‌ها به این سیستم را چند برابر کرده است. فرادرس به عنوان یک مرجع آموزشی معتبر بهترین منابع را برای آموزش شبکه‌ها و امنیت به کار می‌برد. این مجموعه همه منابع آموزشی پیرامون شبکه‌های nas‌ و san را آماده کرده است. در صورتی که می‌خواهید در زمینه شبکه و امنیت آگاهی کافی را به دست آورید و به متخصص تبدیل شوید، حتما از طریق فرادرس اقدامات لازم را انجام دهید. خوشبختانه خدمات فرادرس فقط به این موضوع محدود نمی‌شود بلکه سایر موارد آموزشی در حوزه‌های مختلف را پوشش می‌دهد. مسلما با مشاهده فیلم های آموزشی مختلف می‌توانید در زمینه مدنظر خود به یک متخصص ماهر تبدیل شوید و شرایط شغلی خوبی برای خود ایجاد کنید.